czwartek, 23 czerwca 2011

Umrzeć w deszczu - Aleksander Sowa




Źle się dzieje w państwie duńskim. Czemu? Bo A., która skrajnie rzadko sięgała po książki pisane przez Polaków robi to coraz częściej. I co gorsza - podobają się i robią wrażenie. "Umrzeć w deszczu" też zrobiło wrażenie. I to jak najbardziej pozytywne.

Poznajemy historię Arta - pół-Polaka, pół-Czecha, który jest znanym fotografem. Postanawia on popełnić samobójstwo, a na świadka swojej spowiedzi wybiera dziennikarkę. W ciągu paru godzin wyznaje jej wszystkie swoje "grzechy". Poznajemy go jako kilkunastolatka i jesteśmy prowadzeni przez jego życie ... aż do końca. 

Etapy życia Arta determinują kobiety - Agnieszka, Monika, Alenka, Blanca i Joy. Każdą z nich traci - jak to zazwyczaj w życiu bywa w najmniej odpowiednim momencie. Każda z nich wnosi wiele w jego "ja" i ... zabiera jeszcze więcej. Historia zatacza dramatyczne koło (jakie - odsyłam do "Umrzeć w ...").

Smutek bije z każdej strony historii. Autor dobiera słowa, które potęgują emocjonalność tekstu. W niezwykle ciekawy (i jakże mi bliski) sposób wplata słowa ważnych dla siebie piosenek w opowieść. Muzyka niejednokrotnie nadaje (lub dodaje) sensu danej chwili - ten zabieg autora zrobił na mnie ogromne i jak najbardziej pozytywne wrażenie. Przy lekturze "Bikini" J.L. Wiśniewskiego odgrażałam się jak bardzo drażnił mnie autor swoim niesmacznym stylem eroto-porno. W przypadku Aleksandra Sowy opisy "zbliżeń" są zmysłowe, nie rażą i nie powodują chęci rzucenia książką w ścianę. Po prostu współgrają z tekstem, który jest smutny i gorzki, ale jednocześnie ciepły i spokojny. Doskonale budowany jest nastrój spowiedzi, która nie rozlicza, nie stopniuje i nie ocenia - a jedynie się dzieje.

Autor prowadzi nas w historii poprzez Wrocław lat 80., Pragę przełomu lat 80. i 90. (moja zdecydowanie ulubiona część!), Amsterdam, Bałkany lat 90. Nie mam wiedzy na temat przygotowania autora do tematu, jednak przyznaję, że imponuje mi swoboda z jaką zmierzył się z wybranymi przez siebie tematami. Pana Sowę czyta się bardzo przyjemnie. Niejednokrotnie miałam wrażenie jakbym słuchała opowieści osoby, którą bardzo dobrze znam.

Muszę jednak dorzucić łyżkę dziegciu do tej beczki miodu ;) Szkoda, że zakończenie jest dość banalne i przewidywalne. Jest konsekwentne, gdyż po bardzo emocjonalnej i uczuciowej historii należało spodziewać się dramatycznego zakończenia. Łudziłam się jednak, że autor wybierze trudniejszą ścieżkę i nie ucieknie się do banału. Szkoda, bo troszkę psuje to obraz tej historii, która jak na debiut jest całkiem niezła.

Jaki wniosek i morał? Warto czytać polskich autorów, coraz ciekawsze perełki nam się ukazują. A mam wrażenie, że im dalej od mainstreamu, tym lepiej, ciekawej - pewnie prościej, ale przez to prawdziwiej. Historia "Umrzeć w ... " pewnie nie powali na kolana, ani nie zrewolucjonizuje czyjegoś życia, ale pozwoli zatopić się w spokojnej, smutnej historii. Która da do myślenia, to na pewno. 

Kategoria: polska literatura współczesna
Wydawnictwo Poligraf 2009, s. 144
Biblionetka: 4,50/6
Moja ocena: 4+/6

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości Autora - bardzo dziękuję panie Olku!

6 komentarzy:

  1. Jeżeli zakończenie banalne, to chyba zgaduję, jakie - a jeżeli zgaduję dobrze, to pewnie i lepiej. Ostatnio ktoś mi powiedział, że lepsze są optymistycznie zakończone książki, bo życie i tak bywa wystarczająco dołujące. To samo zresztą mówiła L. M. Montgomery, wkładając uzasadnienie szczęśliwych zakończeń w usta Ani :) i ja się z tym powoli zaczynam zgadzać :)

    OdpowiedzUsuń
  2. @Karodziejka - hmmmm ... jeśli myślisz tak jak ja myślę to nie tak :D
    Chodzi o pewne schematyczne rozwiązanie. A jakie zakończenie - odsyłam do książki :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Uwielbiam książki pisane/opowiadane z perspektywy czasu. Przy dobrej narracji sprawiają wrażenie spowiedzi i wydają się być bardziej szczere w odbiorze. Jestem w jakiś sposób uprzedzona do polskiej literatury, choć to powoli ulega zmianie. Tokarczuk i Myśliwski są moimi faworytami, ale czas to zmienić i poszerzyć horyzonty :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Czytałam jego Złą miłość i niestety się zawiodłam, ale czytałam, że ta książka jest lepsza ;)

    OdpowiedzUsuń
  5. Podoba mi się okładka, zachęciłaś mnie recenzją, więc z wielką chęcią po nią sięgnę!

    OdpowiedzUsuń
  6. Ciekawy debiut, nie rozczarowałam się ani troszkę. Wręcz zaczynam przekonywać się do polskich pisarzy coraz bardziej. A "Umrzeć" polecam :)

    OdpowiedzUsuń

.
.
Template developed by Confluent Forms LLC