sobota, 16 lipca 2011

Wypalone cienie - Kamila Shamsie




Na okładce podglądamy kobietę z kimono zsuwającym się z jej ramienia. Na jej plecach cieniem kładą się skrzydła ptaków. Jakby wypalone. Okładka jest piękna - bez dwóch zdań. Książka piękna nie jest. Bo "piękna" to złe określenie na to, co przed chwilą skończyłam czytać. Niezwykła i interesująca - to na pewno. 

"Wypalone cienie" to historia podzielona na cztery części, opowiadająca o losach dwóch rodzin. Rozpoczyna się 9 sierpnia 1945 roku w Nagasaki, w dniu w którym zrzucono bombę na to miasto. W dniu tym uczestniczymy oczami Hiroko Tanaka - młodej Japonki, która jest zakochana w Konradzie Weissie. Ich romans zostaje brutalnie przerwany przez wybuch bomby, która pozostawia na ciele Hiroko blizny - jedwabne kimono wtapia się w jej skórę, pozostawiając ślad na całe życie.

Hiroko uciekając przed określeniem hibakusha dociera do Delhi, gdzie odnajduje siostrę Konrada - Ilse. Zamieszkuje wraz z nią i jej mężem Jamesem. Dzięki nim poznaje - Sajjada, Hindusa tureckiego pochodzenia. Mimo ogromnych różnic kulturowych tworzą doskonały związek. Gdybym chciała opisać wszystkie wątki poruszane w "Wypalonych cieniach" zrobiłabym sporą krzywdę tym, którzy będą mieli ochotę przeczytać tę książkę. Wszystko tutaj jest, jak to najczęściej bywa w życiu, zbiegiem i splotem małych przypadków, wypadków. Niejednokrotnie powstrzymanie się od jednego gestu mogłoby nie powodować lawiny wydarzeń, które następują po sobie. Dokładnie tak, jak to zdarza się w życiu. A to nadaje historii autentyczności. Naprawdę mogła się zdarzyć. Autorka już w prologu mówi poprzez jednego z bohaterów "Zastanawia się jak do tego doszło" *.

Przypadek. Jego siła bywa nieokiełznana, o czym sama niejednokrotnie się przekonałam. Niejednokrotnie dopada mnie nieznośna myśl, że gdybym kiedyś w przeszłości zrobiła coś kilka sekund później bądź wcześniej, wiele rzeczy by mnie ominęło. Podobne wrażenie musiała mieć główna bohaterka "Wypalonych cieni" Hiroko - jej życie było groteskowym wręcz splotem przypadków. Traciła najważniejsze osoby przez mikrosekundy, które zmieniały wszystko. W "Wypalonych cieniach" nie ma miejsca na "co by było gdyby?", ale niejednokrotnie podczas czytania pojawia się myśl "jak do tego doszło?".

Kamila Shamsie pokazuje również jak polityka może wpływać na losy pojedynczych osób. I jak destruktywny może być to wpływ i jakich bolesnych doświadczeń może przysparzać. Znamienne jest zderzenie się dwóch światów i dwóch spojrzeń w finałowej scenie. Hiroko rozmawia wtedy z Amerykanką, która argumentuje swój strach przed islamem:
"- Jeśli patrząc na niego, zobaczyłam człowieka, który zabił mojego ojca, czy to nie jest zrozumiałe? Nie mówię, że to w porządku, ale musisz przyznać, że to rozumiesz,
- Czy mam popatrzeć na ciebie i zobaczyć Harry'ego Trumana?" ** - odpowiada jej Japonka. 

Ponadto w bardzo interesujący sposób autorka rozpatruje problem dzieci w mieszanych małżeństwach. Raza - syn Hiroko i Sajjada, Hindusa i Japonki, wychowywany w Pakistanie. Jest wielojęzyczny, ale i wielokulturowy, co powodowało u niego niejednokrotnie zagubienie. Podobnie jest w przypadku Harry'ego - syna Ilse i Jamesa - Anglika i Niemki, wychowywanego początkowo w Indiach, później wysłanego do szkoły w Anglii, aby następnie zamieszkać w Stanach Zjednoczonych. Kamila Shamsie wprowadza czytelnika w ten problem, nie daje jednak odpowiedzi na pytanie jak to naprawdę jest z tożsamością osób wielokulturowych. 

Język narracji jest bardzo przyjemny dla czytelnika - jest sugestywny, ciepły, niekiedy pojawia się subtelny dowcip. Momentami jest bardzo intymnie - opis Hiroko żegnającej się z mężem i jego ciałem - robi spore wrażenie. Językowe i emocjonalne. I takich opisów nie brakuje. Powieść jest bardzo spójna, jej konstrukcja przemyślana, zgrzytów nie ma. Piękne opisy miejsc, dobre dialogi - naprawdę nie potrzeba niczego więcej, aby czytelnika dopieścić.

"To piękna powieść, która porusza intelektualnie i emocjonalnie" - tak napisał o powieści Salman Rushdie. Była nominowana do Orange Prize. Książka niezwykła, piękna, zapadająca w pamięć. Cóż mogę więcej napisać. Warto było - chociażby celem przypomnienia sobie jak wielka jest siła przypadku. Aby spróbować zrozumieć jak trudno jest połączyć dwa niepołączalne światy - Wschodu i Zachodu. I aby pamiętać jak znamienne dla naszych czasów były dwie daty: 9 sierpnia 1945 i 11 września 2001. Gorąco polecam!

* K. Shamsie "Wypalone cienie", Warszawa 2011, s. 9.
** tamże, s. 429.


Kategoria: współczesna literatura piękna
Wydawnictwo Świat Książki 2011, s. 432
Moja ocena: 5/6

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości Wydawnictwa Świat Książki.

13 komentarzy:

  1. Książka świetna i na długo pozostająca w pamięci:))

    OdpowiedzUsuń
  2. Na półce czeka na mnie "Kartografia" tej autorki, ale "Wypalone cienie" również są na liście do przeczytania. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Siostra mi ją polecała, teraz może się skuszę:)

    OdpowiedzUsuń
  4. Ja również mam w planach tę książkę :)
    Piękne opisy miejsc, dobre dialogi, jak piszesz, czego chcieć więcej?

    OdpowiedzUsuń
  5. Zachęciłaś mnie do tej książki, teraz bardzo chcę ją przeczytac :D

    Pozdrawiam ! :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Z zainteresowaniem czytałam Twoją recenzję. Mam na półce Kartografię, tej samej autorki ale nie miałam okazji jeszcze jej przeczytać.
    Z Twojej opinii wypalone cienie wydają się być nad wyraz ciekawą książką, i chyba jeszcze lepszą niż wspomniana wyżej Kartografia. Bardzo cenię sobie Twoje opinie a książki, które czytasz mają pokrycie w mych czytelniczych preferencjach. Jednym słowem - czuję się zachęcona, zapisuję na listę i z pewnością przeczytam! ;)

    OdpowiedzUsuń
  7. to jeszcze raz ja,
    http://www.kdc.pl/kartografia_p1938901.html
    (jak zamówisz do księgarni Świat książki nie zapłacisz za przesyłkę)... ;) jedyne 7 zł...

    OdpowiedzUsuń
  8. @kasandra - czytałam Twoją recenzję po lekturze "wypalonych cieni" - widzę, że podobnie odebrałyśmy tę powieść.
    @Dosiak - sprawdziłam o czym "kartografia" no i... nie mogę nie przeczytać
    @lilithin - po pierwsze - udanego pobytu w Indiach, po drugie - polecam książkę gdyż sporo w niej o stosunkach hindusko-pakistańskich
    @dr Kohoutek, Evita, tristezza - polecam po trzykroć :)
    @Kinga - czytelniczo jesteśmy niemal siostrami - Twoje opinie biorę 100% do serca i bezwstydnie się nimi sugeruję :) kusicielko straszna - już mi ślinka pociekła na "kartografię" i szukałam dobrej ceny. Ale sama przyznasz, że kupić jedną książkę to niemal zbrodnia. Nie żebym Izę chciała przebić, ale ... no myślę że dobiorę coś do "kartografii" co by samotna nie była :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Ja także nominuję Cię do One Lovely Blog Awards:) jeśli masz chęć zapraszam:) Info u mnie się pojawi za chwil parę:) pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  10. Piękna okładka *.*
    Bardzo mnie zachęciłaś :D Muszę przeczytać, koniecznie :D

    OdpowiedzUsuń
  11. właśnie spoczywa zakupiona na moim stoliku i czeka na przeczytanie. dobra recenzja. zapraszam do siebie http://zaczarowany-swiat-ksiazek.blogspot.com/

    OdpowiedzUsuń
  12. @Agnesja, Panna P - polecam. Świetna książka!

    OdpowiedzUsuń

.
.
Template developed by Confluent Forms LLC